Wirtualny spacer po urzędzie

Pomnik upamiętniający ofiary nalotu lotnictwa niemieciego w Kole

2 września 2014 r. na cmentarzu parafialnym w Kole nastąpi odsłonięcie pomnika upamiętniającego ofiary nalotu lotnictwa niemieckiego na pociąg ewakuacyjny z Krotoszyna. W związku z tym – dzięki zachowanym dokumentom, informacjom rodzin, zainteresowanych osób oraz regionalistów – powstała lista ofiar, na której znajduje się 119 nazwisk. Taką wersję przekazano wykonawcy pomnika.
 

Teraz  podana zostanie lista osób, które przeżyły nalot.
Dotychczas udało się stworzyć wykaz 162 nazwisk, który podajemy do publicznej wiadomości. Prosimy o uzupełnianie danych osób, rodzin (fotografii, dokumentów) podróżujących tym pociągiem, udostępnienie dawnych zdjęć zbiorowej mogiły w Kole oraz dalszych informacji o tym zdarzeniu.                                                                                                                                              Towarzystwo Miłośników i Badaczy Ziemi Krotoszyńskiej przygotowuje publikację poświęconą losom ewakuowanych mieszkańców Krotoszyna. Zamieszczone w niej będzie również sprawozdanie z uroczystości odsłonięcia pomnika w Kole oraz lista ofiar i wykaz osób, które przeżyły nalot.  A teraz jeszcze w dużym skrócie przypomnienie okoliczności związanych z pociągiem ewakuacyjnym z Krotoszyna. W 1939 r., w  związku możliwością wybuchu wojny, przewidywano sformowanie pociągów ewakuacyjnych dla rodzin kolejarzy, pocztowców, urzędników, wojskowych, policjantów na przewidywane zaplecze frontu. Z Krotoszyna pociąg odjechał 1 września. 2 września podczas postoju w pobliżu dworca kolejowego w Kole został  zbombardowany  i ostrzelany przez samoloty niemieckie. Z tego transportu zginęło co najmniej sto kilkadziesiąt osób oraz dalszych  kilkadziesiąt, które zmarły z ran w szpitalu w Kole, w Koninie.
Dalsza trasa pociągu (część osób kontynuowała ewakuację autobusami) wiodła przez Warszawę do miejscowości Narol, Rawa Ruska, Żółkiew. Większość wróciła z wojennej tułaczki do swoich miejscowości do końca 1939 roku.
Lista pasażerów pociągu ewakuacyjnego, którzy przeżyli  nalot lotnictwa niemieckiego na pociąg z Krotoszyna na stacji kolejowej  w Kole 2 IX 1939 r. (niepełna)
1 Adamkiewicz Franciszka z d. Laudowicz
2 Adamkiewicz Eugenia (Wodecka)
3 Aleksandrowicz Janina, zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
4 Aleksandrowicz Krystyna
5 Babijów Anna z d. Piffke, zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
6 Babijów Janina (ur. 1938)
7 Bielawna Katarzyna, zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
8 Bielawna Helena (ur. 1926)
9 Bielawna Maria (ur. 1930)
10 Bielawny Jerzy (ur. 1928)
11 Bilski Henryk, zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
12  Bilska Helena
13  Bilska Teresa
14  Brzezicha Stanisław zam. Zduny, rodzina pocztowca
15  Brzezicha Leokadia (Fleischer)
16  Brzezicha Joanna (Streubel)
17  Brzezicha Mirosław
18  Bujakiewicz Jan, zam. Krotoszyn, rodzina pocztowca
19  Bujakiewicz Władysław
20  Chytrowska Anna z d. Jezierska (ur. 1888), zam. Krotoszyn, rodzina  kolejarza                                                                                                                                           21  Chytrowska Mieczysława
22  Chytrowska Natalia
23  Chytrowska Eugeniusz
24  Chytrowska Melania
25  Chytrowski Zygmunt
26  Cichowska Stefania, zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
27  Cichowska Halina (ur. 1937) (Cugier),
28  Czorga, zam. Krotoszyn, rodzina policjanta
29  Danielak Ludwik, zam. Zduny, rodzina pocztowca (wysiadł z rodziną w  Ozorkowie, zginął pod Modlną 7 IX                                                                                                          
30   Dąbrowska Leokadia z d. Ptak
31   Dąbrowska Irena (Szpoper)
32  Dera Zofia, zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
33  Dera Zygmunt
34  Drygas                            
35  Dziuba Wanda (Terakowska), zam. Krotoszyn, rodzina policjanta ze Zdun
36  Garczyński Jan, zam. Krotoszyn, rodzina pocztowca
37  Garczyńska Maria z d. Adamczewska
38  Adamczewska Elżbieta
39  Garczyński Władysław
40  Garczyński Felicjan
41  Garczyński Lech (ur. 1938)
42  Gebel Marian
43  Grabczan, zam. Krotoszyn, rodzina policjanta
44  Grabska Helena, zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
45  Grabski Tadeusz (ur. 1924)
46  Grabska Elżbieta (ur. 1926)
47  Grabska Danuta (ur. 1928)
48  Grabska Maria (ur. 1932)
49  Heliński Tomasz (ur. 1893)
50  Jarczyńska Radosława (ur. 1911), (Buczyńska)
51  Kopka Irena (Jarczyńska), ranna
52  Jasińska Maria (ur. 1908), zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
53  Jasińska Kazimierz (ur. 1932)
54  Jędrzejczak Maria (ur. 1907), zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
55  Jędrzejczak Alfons (ur. 1926)
56  Jędrzejczak Łucja (ur. 1928)
57  Jędrzejczak Urszula (ur. 1930)
58  Jędrzejczak Joachim (ur. 1936)
59  Jędrzejczak Helena, zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
60  Jędrzejczak Maria (ur. 1939)
61  Jurasz Władysław, zam. Krotoszyn, inspektor szkolny w Krotoszynie
62  Jurasz Witold, (ur. 1938)
63  Kałmucka Katarzyna, zam. Kuklinów, pocztowca
64  Kałmucki Józef
65  Kałmucki Kazimierz
66  Kałmucki Zygmunt (ur. 1932)
67  Kałmucka Leokadia
68  Kałużny Jan, zam. Krotoszyn
69  Kałużny Leon
70  Kędzierska Zofia z d. Galusik, zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
71  Kędzierska Krystyna (Jasińska)
72  Kierzek Zofia (ur. 1900), zam. Krotoszyn, rodzina pocztowca
73  Kierzek Elfryda /Maria (ur. ok. 1920)
74  Kierzek Zyta (ur. 1923)
75  Kot Katarzyna, zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
76  Krzywański Stanisław  lekarz powiatowy w Krotoszynie
77  Kusza matka, zam. Krotoszyn
78  Kusza Bronisław
79  Kusza Marian
80  Latuszek Maria, rodzina policjanta
81  Latuszek Władysław
82  Latuszek Leokadia (Lorkiewicz)
83  Łopaczyk Maria z d. Nadolna, zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego
84  Nadolna Wanda (siostra Marii)
85  Łopaczyk Józef (ur. 1933)
86  Łopaczyk Eleonora
87  Łopaczyk Aleksander
88  Markiewicz Andrzej (ur. 1931), zam. Zduny, rodzina pocztowca
89  Marszałek Jadwiga z d. Robakowska, zam. Krotoszyn, rodzina  
                                                                                               pocztowca
90  Marszałek Jadwiga (ur. 1926)
91  Marszałek Emilia (Nowak)(ur. 1929), ranna
92  Marszałek Franciszek (ur. 1931)
93  Michalczyk Walerian (20 lat), zam. Krotoszyn, rodzina policjanta
94  Michalczyk Bożena (lat 17)
95  Michalczyk Józefata (lat 7)
96  Mikołajczyk Urszula, zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
97  Mikołajczyk Stanisław
98  Mikołajczyk Marian
99  Mikołajczyk Henryk
100 Mocydlarz Stanisław
101  Nowak Czesław, ranny zam. Krotoszyn, rodzina pocztowca
102  Nowak Władysław, ranny
103  Nowak Kazimiera
104  Nowak Mieczysław
105  Paszek Pelagia z d. Szczuraszek, zam. Biadki, rodzina kolejarza
106  Paszek Maria
107  Paszek Helena (Dudek),
108  Paszek Marian
109  Patrias Franciszek, zam. Krotoszyn, rodzina urzędnicza
110  Patrias Kazimiera z d. Jelinowska
111  Patrias Henryk
112  Poczta Agnieszka
113  Pokraka Józef, zam. Krotoszyn, kolejarz
114  Poczta Józef
115  Rapior Maria I-voto Stężycka (ur. 1893), zam. Krotoszyn, rodzina                                                                                                           
                                                                                                     policjanta
116  Stężycka Halina (ur. 1914)
117  Rapior Józefa (ur. 1925)
118  Rapior Krystyna (ur. 1927)
119  Ritter Balbina z d. Skarbecka,  zam. Krotoszyn
120  Ritter Paweł
121  Sekula Franciszek (ur. 1886), zam. Krotoszyn, rodzina kolejarza
122  Sekula Wanda (ur. 1889)
123  Sekula Helena (ur. 1913), (Przybylska)
124  Sekula Marta (ur. 1914), (Bogucka)
125  Sekula Franciszek (ur. 1917)
126  Siadek Halina (matka), zam. Krotoszyn, rodzina wojskowego                                                                                                       
127  Siadek Bronisław (syn)
128  Siadek (niemowlę)
129 Skotarek Gertruda z d. Gano, zam. Krotoszyn, rodzina
                                                                                  wojskowego
130 Gano Elżbieta z d. Krystek
131  Skotarek Wiesław
132  Skrzypczak Maria z d. Wagner, zam. Krotoszyn, rodzina       
                                                                                 wojskowego                                                                                                              
133  Skrzypczak Zbigniewa (ur. 1923)
134  Skrzypczak Zdzisław (ur. 1924)
135  Skrzypczak Czesław (ur. 1928)
136  Sobczak Tadeusz, zam. Krotoszyn
137  Szkudłapski Piotr
138  Sztefek Halina (Nowaczyk)
139  Sztefek  
140  Światła Marianna, rodzina kolejarza
141  Światła Zofia (ur. 1921)
142  Światły Marian (ur. 1923)
143  Światły Tadeusz (ur. 1926)
144  Światły Leszek (ur. 1928)
145  Światła Wanda (ur. 1930)
146  Światła Teresa (ur. 1932)
147  Wenta Leon (ur. 1887), zam. Zduny, rodzina urzędnika celnego
148  Wenta Bogusława (ur. 1924)
149  Wenta Władysław (ur. 1921)
150  Węglińska
151  Wierdak Janina, matka
152  Wierdak Jolanta (Marchlewska), ur. 1937)
153  Wierdak Sławomir (ur. 1931)
154  Więcek, zam. Krotoszyn, ranny – stracił ręce
155  Wojciechowska Maria z d. Laudowicz, zam. w Jarocinie, rodzina
                                                                                          wojskowego                                                                                                         
156  Wojciechowski Eugeniusz
157  Wojciechowska Sabina (Bugajna)
158  Woszczyńska  Monika, zam. Sulmierzyce, rodzina pocztowca
159  Woszczyńska Apolonia
160  Zelba Franciszek, zam. Krotoszyn, urzędnik sądowy (komornik)
161  Zelba Helena z d. Nowakowska
162  Zelba Zbigniewa (Tymofijczyk)                                                                                                                                                                                                                                            
W czasie zbierania materiałów na temat ofiar pociągu ewakuacyjnego w Kole, okazało się, że niektóre rodziny wyjechały wcześniej z Krotoszyna, innym pociągiem ewakuacyjny  już 31 VIII 1939 r. wieczorem, trasą przez Katowice, Kraków.
Pociąg ten złożony z wagonów osobowych dotarł bez większych problemów do Żółkwi, a ludzi zakwaterowano  we wsi Dalnicze (7 km od Kamionki Strumiłowej). Pasażerowie tego pociągu spotykali krotoszynian ewakuowanych pociągiem czy autobusami jadącym przez Koło, Warszawę. Udało się ustalić tylko kilka rodzin jadącym tym pociągiem.
1 Cierniewski Kryspin
2  Cierniewska Antonina
3 Cierniewska Zofia
4 Cierniewska Dorota (Stola)
5 Cierniewski Tadeusz
6 Cierniewski Florian
7 Cierniewski Stanisław
8 Urbaniakowie
9 Kurzawscy
10  Ratajczykowie
                             Proszę o uwagi i uzupełnienia: Antoni A. Korsak
                                          tel. 514 312 848        Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.